TYSD Genel Sekreteri Dilek Bayazıt’ın Yazısı

29 Ocak 1928  83 Yıl Önce…
Büyük Önder Mustafa Kemal ATATÜRK, toplumsal bütünlük ve dayanışmayı güçlendirmek için, şimdi Sivil Toplum Kuruluşu olarak isimlendirdiğimiz “Toplumsal Kurum-Gönüllü Kuruluşları” bir ulusun çağdaşlaşması  yolunda en etkin ve en gerekli çarelerden biri olarak görmüştür.
Kurduğu Cumhuriyetin; çağdaş yardımlaşma anlayışı olan, üretken, sosyal ilişkileri kuvvetli bireylerden oluşmasını önemsemiştir. Atatürk’ün değerli görüşlerinin önderliğinde, Kırıklareli Milletvekili (Çocuk Esirgeme Kurumu Başkanı) Sn.Dr.Fuat UMAY Ankara’lı kadınlarımıza bir çağrıda bulunmuştur.
“Maddi ve manevi durumu iyi olmayan kadınlarımızın korunmasının bir görev olduğunu, anaya yapılan yardımların çocuğa da ulaşacağını ve böyle bir amacın ancak bir kadın derneğinin kurulmasıyla gerçekleşebileceğini” açıkladığı çağrısına, öncü kadınlarımız büyük bir ilgi ve katılım göstermiş, böylelikle Dr. UMAY’ın başkanlığında, “Himaye-i Eftal Kadın Yardım Cemiyeti” kurulmuştur.
19 Şubat 1928’de kuruluş işlemleri tamamlanan dernek, ilk toplantısını Dr.Fuat UMAY, Mevhibe İNÖNÜ, Fitnat ÇAKMAK, Növber SÖVÜKTEKİN, Reşide BAYAR, Nimet UYBADIN, Melahat ÖZBUDUN, Tezer TAŞKIRAN, Seza LOSTAR, Süreyya AĞAOĞLU, Sevda AND, Belkıs ODMAN’ın katılımları ile gerçekleştirmiştir.
Kuruluşunda bütçesi 426 TL olan Derneğin amaçları arasında, işyerleri kurmak, kütüphaneler, dershaneler, öğrenci yurtları, çocuk bakımevleri, dispanserler açmak, parasız sağlık muayeneleri yaptırmak, çalışkan-fakir öğrencilere burs sağlamak, okuma-yazma kursları düzenlemek, çocuklu annelere iş, yoksul anneye doğumda ebe sağlamak ve çalışan annenin çocuklarını da Himaye-i Eftal’in çocuk yuvalarına yerleştirmek vardır.
EMEK KARŞILIĞI YARDIM…
Derneğin kuruluşundan itibaren klasik yardımda bulunma şekline getirdiği en önemli farklılık “emek karşılığı yardım”dır. Bu farklılık ilk ve öncü olma özelliğini de taşımaktadır.  Dernek  1929’da 2 çorap ve 1 fanila makinası satın alarak; çorap, dikiş-nakış atölyeleri kurmuştur. İhtiyacı olan vatandaşların bu atölyelerde çalışarak kendi gelirlerini kazanmaları ve topluma kazandırılmaları sağlanmıştır.

1930’LU YILLAR…
30’lu yıllar derneğin halkımız tarafından tanınmaya başladığı, bütünleştiği ve toplumun güvenini kazanmaya başladığı yıllardır. Emek karşılığı yardım çerçevesinde kurulan atölyeler hızla çoğalmıştır. İhtiyacı olan çocuklarımıza kundak takımları, bayramlık giysiler dikilerek,  fanila, kazak ve çoraplar örülmüştür.
Cumhuriyetimizin kurucusu büyük önder ATATÜRK’ün 20.03.1934 yılındaki derneğin kongresine gönderdiği kutlama ve başarı telgrafı, T.Y.S.D’nin en büyük ve en anlamlı ödülüdür.
30 Nisan 1935 akşamı, Ankara Orduevinde Himaye-i Eftal Cemiyeti’nin(Çocuk Esirgeme Kurumu) Toplantısında “Yoksul Kadın Yardım Derneği’nin” başarılı çalışmalarından bahsedilmiştir.  O gece, Ulu Önder ATATÜRK “Yoksul kadın hiçbir şeyi olmayan kadın anlamındadır. Halbuki kadın denilen varlık, bizatihi yüksek bir varlıktır, onun yoksulu olmaz. Kadına yoksul demek, bütün beşeriyetin yoksulluğu demektir. Kadın, Dünya’da çalışan, muvaffak olan, maddi-manevi zengin olan insanları yetiştiriyor ise yoksul sıfatı verilebilir mi?  Bizce Türkiye Cumhuriyeti anlamınca kadın, bütün Türk tarihinde olduğu gibi; bugünde muhterem mevkide, her şeyin üstünde yüksek ve şerefli bir mevcudiyettir. Türk kadınına ayağa kalkarak hürmetlerimizi göstermeliyiz.”  diyerek kendisi ve salonda olan herkes ayağa kalkmış, Türk kadınını saygı ile selamlamıştır.  Aynı gece ATATÜRK  “Yoksul Kadın Yardım Cemiyeti” adının değiştirilerek “Yardım Sevenler Cemiyeti” olması direktifinde bulunmuştur.*
Cumhuriyetimizin kurucusu büyük önder ATATÜRK’ün derneğin 20.03.1934 tarihinde kongresine gönderdiği kutlama ve başarı telgrafı TYSD’nin aldığı en büyük ve en anlamlı ödül oldu. Bundan sonra Derneğin çalışmaları Ankara sınırlarını aşmış,

Giresun, Afyon, Eskişehir başta olmak üzere  şubeler kurulmaya başlanmış ve dernek ulusal kimliğine kavuşmuştur.
1939’da yaşanan Erzincan depreminde Kızılay ile birlikte çalışılarak depremzedelere büyük hizmetler verilmiştir.
Dernek, çalışkan ve fakir öğrencilere burs vermeye başlamış ve böylelikle Türkiye’de ilk öğrenci bursu yöntemini oluşturmuştur.

1940’LI YILLAR… II.DÜNYA SAVAŞI TEHLİKESİ KARŞISINDA TYSD
1940 yılında Türkiye’nin İkinci Cumhurbaşkanımız Sayın İsmet İNÖNÜ’nün T.Y.S.D Fahri Başkanı olan eşi  Bayan İNÖNÜ Valiliklere gönderdiği yazı ile, bütün Türk kadınlarını “Cemiyet hayatına yararlı ve milli müdafaa hizmetlerine hazır olmaya” davet etmiştir.  Bu bağlamda, Bayan İNÖNÜ’nün öncülüğünde Ankara Numune Hastanesinde gönüllü hastabakıcılık kursları açılmış, katılımcılara “Fahri Hemşirelik” belgesi verilmiştir. Ayrıca, PTT Genel Müdürlüğünde “Yardım Sevenler Gönüllü Muhaberecilik Kursu” açılmış,  10 aylık eğitimden sonra katılımcılara “muhaberecilik”  belgesi verilmiştir.
Dernek atölyelerinde kahraman askerlerimize çorap, eldiven, kar başlığı ve benzeri giysiler hazırlanmış, ilgili makamlar aracılığıyla ulaştırılmıştır.
Kredi ve Yurtlar Kurumu kurulmadan önce  Ankara’da yüksek öğrenim gören
Kız öğrenciler için   Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün binasında ilk Kız Öğrenci Yurdu açılmıştır. İş ve İşçi Bulma Kurumunun oluşmadığı aynı  yıllarda  iş bulmak isteyenlere kolaylık sağlamak için bu hizmet dernekçe verilmiştir.
Hızla ve başarı ile ülke genelinde çalışmalarını yürütmeye çalışan Türkiye Yardım Sevenler Derneği, 22.06.1941 gün 13763/2 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Kamu yararına çalışan dernekler arasına alınmıştır.

II.DÜNYA SAVAŞI SONRASI  TYSD: 1950’Lİ YILLAR
Emek karşılığı yardımın sadaka değil, bireylerin onuruyla çalışarak kazandığı para olduğu büyük kabul görmüş ve bu çalışma sistemi hızla yayılmıştır. Bu yıllarda, atölyeler çoğalmış, ihale yolu ile siparişler alınmıştır. Sümerbank’tan sağlanan iplikle, Milli Savunma Bakanlığı ile yapılan anlaşma gereği 25.000 çorap üretilerek, ordumuza teslim edilmiştir.  Verem Savaş Derneğiyle, Sağlık  ve Sosyal Yardım Bakanlığı ile işbirliği yapılarak, rehabilitasyon atölyeleri kurulmuştur.
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının önderliğinde kamu kuruluşları ve ulusal düzeyde çalışmalar yapan sosyal yardım derneklerinin örgütlenmesi çalışmalarında, Yardım Sevenler Derneği etkin bir rol oynamıştır.  Bu çabaları doğrultusunda T.Y.S.D Yönetim Kurulu Üyeleri Çankaya Köşkünde, Cumhurbaşkanı Celal BAYAR tarafından kabul edilmiştir.
BAYAR, “Türkiye’de sosyal davanın temelini Yardım Sevenler kurmuştur. Kadınlarımız da olumlu çalışmalarıyla bu davayı desteklemişlerdir.” diyerek üyelerimizi kutlamışlardır.*

1960 – 70’Lİ YILLAR…
1960 Anayasası ile “Sosyal Devlet” niteliğini kazanan devlet yapısında ülkemiz, planlı bir kalkınma dönemine başlamıştır. Dernek; gelişen teknoloji ve sosyal değişim ile birlikte aile planlaması, yaşlılık-gençlik sorunları, bireylerin toplumla ilişkilerinin güçlendirilmesi vb. alanlarda da hizmet vermeye başlamıştır.  Kısacası; konu yoksulluk sınırlarını aşmış, hükümetlerin ve dernek tüzüğümüzün öngördüğü siyasal etkinliklere katılım, bireysel ve toplumsal eğitim, örgütlenme ve bilinçlendirme etkinliklerine ulaşmıştır.  Okuma-yazma kursları açılmış, ülkemizde ilk kez 1961 yılında yüksek öğrenim düzeyinde sosyal hizmet uzmanı yetiştirmeye başlayan sosyal hizmetler akademisi öğrencilerine saha çalışması olanağı sunulmuştur.
Genel Başkanımız Dr.Mediha Eldem döneminde başlayan İngiltere, Almanya, ABD ve diğer ülkeler ile kurulan yakın ilişkiler, toplantılar, paneller, yabancı misyon ziyaretleri yerel ve dış basında  büyük yankı uyandırmıştır.
Kıbrıs’ta bulunan soydaşlarımıza maddi destek sağlamak amacıyla, diğer gönüllü kuruluşlarla birlikte “Kıbrıs’a Yardım Pulu” çıkartılmış, Bingöl ve  Lice depremlerinde felakete uğrayan vatandaşlarımıza büyük yardımlarda bulunulmuştur. Derneğin şube sayısı 118’e ulaşmıştır.
Bugün halen çalışmalarımızı sürdürdüğümüz Genel Merkez binamızın açılışını Bayan BAYAR yaparak, T.Y.S.D’yi onurlandırmıştır.
Cumhurbaşkanı Sn.Cemal GÜRSEL Yönetim Kurulu üyelerini  Köşk’te kabul etmiştir.
Cumhurbaşkanı Sn.Cevdet SUNAY derneğimizi ziyaret ederek, T.Y.S.D Genel Kurul delegelerini de Köşk’te kabul etmiştir.
Derneğimizin çalışmalarını yakından takip eden Cumhurbaşkanı Sn.Fahri KORUTÜRK ekonomik şartların zorluklarını da gözönünde bulundurarak, Türkiye Kızılay Derneği, Çocuk Esirgeme Kurumu, Türk Hava Kurumu ve Türkiye Yardım Sevenler Derneği’nin bütçelerinin desteklenmesine katkı sağlamışlardır.

1980    -90’LI YILLAR…
Genel Merkez ve bazı şubelerde Sağlık Bakanlığının onay ve desteği ile, ana çocuk sağlığı, sağlık eğitimi, aile planlaması, koruyucu aile hekimliği alanlarında hizmet verilmeye başlanmıştır.
Cumhurbaşkanlığınca başlatılan organ bağışı, aşı kampanyası, kendi okulunu kendin yap kampanyalarına tüm şubeler ile birlikte katılınmıştır.
Bosna-Hersek’de yaşanan insanlık dışı vahşete maruz kalan kardeşlerimize, terörle mücadelede şehit olan Türk Silahlı Kuvvetleri ve Güvenlik Güçleri Mensupları ailelerine, Atamızın “Bizim Gerçek Sahibimiz” dediği ordumuz için başlatılan “Mehmetçikle El Ele” kampanyasına ve 1983 yılında yaşanan Erzurum deprem felaketzedelerine parasal bağışlar yapılmıştır.
90’lı yılların başında İstanbul Milletvekili H.Mezarcı ve 11 arkadaşının ATATÜRK’e ve Devletimizin Laiklik ilkesine karşı yaptıkları sözlü saldırılarını, Genel Merkez ve tüm şubeleri nefretle kınamış,  gazetelere ilan vererek ilgilileri göreve davet etmiştir.  Ülke genelinde Türk Bayrağı Paneli ve Bayrak Asma kampanyası düzenlenmiştir.
90’lı yılların sonunda yaşanan Dinar, Marmara ve Düzce depremlerinde dernek maddi ve manevi imkanları ile beraber tüm gücüyle halkımızın yanında hizmet vererek,  Adapazarı Ferizli’de 5 katlı depreme dayanıklı Öğretmen Lojmanı yaptırmıştır.
Cumhuriyetimizin 75., Derneğin 70.Yıl Kutlama etkinlikleri kapsamında bağışçılarımıza, Cumhurbaşkanı Sn.Süleyman DEMİREL’in ev sahipliğinde, Cumhurbaşkanlığı Köşkün’de bir ödül töreni düzenlenmiştir. Aynı törende Milli Eğitim Bakanına 8 yıllık eğitime katkı olarak bir bağış çeki sunulmuştur.
Ülke genelinde “70.Yıl Hatıra Ormanı” dikimi ve “Okuma-Yazma Öğrenme” seferberliği başlatılmıştır. Lise 10 ve 11.sınıf öğrencileri için “Türkiye’nin Sosyal Yaşamında T.Y.S.D’nin Yeri Nedir,  Nasıl Olmalıdır?” konulu bir kompozisyon yarışması düzenlenmiştir.

2000-2010’LU YILLAR…
Ülkemizde yaşanan ekonomik istikrarsızlığın sonuçları dernek çalışmalarını da etkilemiştir. Ancak, kuruluşundan bugüne en önemli  hizmet alanı olan eğitim ve öğrenciye destek her zaman kesintisiz devam etmiş ve etmektedir. Bunun sonucu olarak da, bugün ülke genelinde 150’ye ulaşan şube sayısı ile geride 10.000’lerce “ATATÜRK ÖĞRENCİ BURSU” alan “ÖĞRENCİ ORDUSU” oluşmuştur.
Türkiye Yardım Sevenler Derneği, 83 Yıllık Onurlu tarihinde ulusumuza;
–    5 İlköğretim Okulu – Diyarbakır, Burdur, Urla, Denizli, Mardin
–    1 Lise – Van
–    1 Çıraklık Okulu – İstanbul
–    6 Öğrenci Yurdu – Ankara, İstanbul, Ardahan, Tavşanlı, Ünye, İzmit
–    3 Sağlık Ocağı – Samsun, İzmir, İstanbul
–    3 Huzurevi – İzmir, Bartın Dinar
–    2 Acil Yardım İstasyonu – İstanbul
–    1 Kan Merkezi – İstanbul
–    2 Öğretmen Lojmanı – Adapazarı, Mardin
–    1 Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi – Eskişehir
–    1 Otistik Çocuklar İş  Eğitim Merkezi – Eskişehir
Armağan etmiştir.
Cumhuriyetin 85., Derneğin 80.Kuruluş yılı anısına Selanik Atatürk Müze Evinin döşeme yenilemesini,  Türk Kadınının göz nuru ve el işleri ile kendi atölyesinde yaptırmış ve çok sayıda üyenin katılım ile Selanik’e götürmüştür.
Kuruluşundan bugüne değin, Devlet kurumları, özel teşebbüs, eğitim kurumları vb’leri ile okuma-yazma, dil, el becerileri kursları açarak,  sosyal etkinlikler düzenlemeye devam etmiş, Genel Merkez ve şubeleri halen devam eden ve başarı ile sonuçlanan “Avrupa Birliği Projeleri” çalışmalarını yapmıştır.
Okul öncesi eğitime büyük önem veren Türkiye Yardım Sevenler Derneği, 81.yıl anısına “81 Yıl 81 İl 81 Anasınıfı” Projesini hazırlamıştır.  Genel Merkez, Şubelerimiz ve değerli bağışçılarımız, yapımı devam eden 4’er sınıflık 2 anaokulu olmak üzere, 151  anasınıfını ( mobilya, döşeme, eğitim-araç gereçleri, oyuncak, bilgisayar vb.) donatarak çocuklarımıza armağan etmiştir.

TÜRKİYE YARDIM SEVENLER DERNEĞİ’NİN 83 YILLIK ONURLU TARİHİNDE;
Adını Mustafa Kemal ATATÜRK’ten almasının büyük sorumluluğu, Ata’sına, ilke ve devrimlerine olan bağlılığı ve Cumhuriyet Kadınının bitmez, tükenmez çalışma azmi vardır…
Derneğin İlk Genel Başkanı Bayan Fitnat ÇAKMAK’tan, (1.Genel Kurmay Başkanı Fevzi Çakmak’ın Eşi) Makbule ELDENİZ, Nevber SEVÜKTEKİN, Dr.Mediha ELDEM, Türkan AYRAL  ve 1988 yılından itibaren görevde olan Genel Başkanımız Bayan Birsen ELDEM’e kadar kurulan birlik, beraberlik, disiplin, özveri ve gönüllülük duygusunun bağlayıcılığı vardır…

Ülke genelinde hizmet vermek için çalışan 150 şubesi, binlerce üyesi, derneğin amaç ve ilkelerini benimseyen binlerce öğrencisi, yardım elinin uzandığı binlerce ihtiyaç sahibi halkı vardır…
Ve nihayetinde, özel bir kanunla kurulmayan ve de korunmayan Türkiye Yardım Sevenler Derneğini özel ve değerli kılan özelliği; şeffaflığı, sorumluluk anlayışının yüksekliği, deneyimi, bağışların yerine ulaşması, Laik ve Demokratik Cumhuriyet ilkelerine olan bağlılığıdır.   Türkiye Yardım Sevenler Derneği,  bu anlayışın ışığında daha uzun yıllar Türk halkının büyük destek ve güveni ile çalışmalarına devam edecektir.

Dilek BAYAZIT
Türkiye Yardım Sevenler Derneği
Genel Sekreteri